Şermin Yaşar’ın “Söyleme Bilmesinler” adlı romanının geniş ve detaylı bir özeti:
“Söyleme Bilmesinler”, Şermin Yaşar’ın 2023 yılında yayımlanan ve bir ailenin karmaşık ilişkilerini, sırlarını ve duygusal hesaplaşmalarını derinlemesine işleyen bir romanıdır. Yazar, bu eserinde, kalabalık bir ailenin dışarıdan bakıldığında sıkı sıkıya bağlı gibi görünen yapısını, içeriden adım adım çözerek okuyucuya sunar. Roman, her bir karakterin kendi bakış açısıyla hikayesini anlatmasıyla ilerler; bu da okuyucuya, olayları tek bir perspektiften değil, çok yönlü bir şekilde görme imkanı tanır. Şermin Yaşar, adeta “Herkesin hikayesini dinledin, şimdi sen söyle: Aslında ne oldu?” diyerek, okuyucuyu bu aile dramının hem tanığı hem de yorumcusu haline getirir.
Hikaye, üç erkek kardeş – Emin, Ethem ve Ekrem – ile onların eşleri Hülya, Nurten ve Sevgi etrafında döner. Bu aile, dışarıdan bakıldığında tipik bir Türk ailesi gibi görünür: Haftada bir akşam yemeklerinde bir araya gelen, birbirine bağlıymış izlenimi veren bir topluluk. Ancak roman ilerledikçe, bu görünüşün altında yatan derin çatlaklar, bastırılmış duygular, gizlenen sırlar ve yaşanmış hayal kırıklıkları birer birer ortaya çıkar. Her karakterin kendi ağzından anlattığı bölümlerle, aile bireylerinin birbirleriyle ve kendi iç dünyalarıyla olan ilişkileri çözülmeye başlar.
Emin, ailenin en büyük kardeşi olarak sorumluluk sahibi, sessiz ve içine kapanık bir karakterdir. Ancak bu sakin görünümünün ardında, çocukluğundan beri taşıdığı yükler ve bastırdığı duygular yatmaktadır. Eşi Hülya ile ilişkisi, dışarıdan mutlu bir evlilik gibi görünse de, aslında yılların getirdiği bir alışkanlık ve sessiz bir mutsuzluk üzerine kuruludur. Ethem, ortanca kardeş, daha dışa dönük ve hayatı kendi kurallarına göre yaşamaya çalışan biridir. Ancak onun da geçmişi, ailesiyle olan bağları ve eşi Nurten ile ilişkisi, karmaşık duygular ve çözülmemiş meselelerle doludur. En küçük kardeş Ekrem ise ailenin neşeli, umursamaz gibi görünen üyesi olsa da, içten içe kendi yalnızlığı ve arayışlarıyla boğuşur. Eşi Sevgi ile olan ilişkisi, diğer kardeşlerin evliliklerinden farklı bir dinamik taşır; ancak bu dinamik bile kendi içinde çatışmalar barındırır.
Romanın temel temalarından biri, aile bağlarının insan hayatındaki etkisidir. Şermin Yaşar, anne-baba-çocuk ilişkilerinin, bireylerin yazgılarını nasıl şekillendirdiğini sorgular. Ailede herkesin bir sırrı vardır ve bu sırlar, bazen bilinçli bazen de bilinçsizce, nesilden nesile aktarılır. Çocukluklarında yaşadıkları travmalar, ebeveynlerin farkında olmadan çocuklarının omuzlarına yükledikleri beklentiler ve sorumluluklar, karakterlerin yetişkinliklerinde de peşlerini bırakmaz. Örneğin, Emin’in sessizliği, çocukluğunda babasından gördüğü mesafeli tavrın bir yansımasıdır; Ethem’in asi duruşu ise ailesinin ona biçtiği rolden kaçma çabasıdır. Ekrem’in neşesi ise, belki de içindeki boşluğu örtme girişimidir.
Hikaye boyunca, karakterler sadece kendi hikayelerini değil, birbirlerine dair algılarını ve yargılarını da paylaşır. Bu çok sesli anlatım, okuyucuya her bir karakteri hem sevme hem de eleştirme şansı verir. Kimseyi salt “iyi” ya da “kötü” olarak yargılamak mümkün değildir; çünkü Yaşar, her karakterin zayıflıklarını, kırılganlıklarını ve haklılıklarını ustalıkla işler. Örneğin, Hülya’nın Emin’e karşı duyduğu öfke, yıllarca sustuğu şeylerin bir patlamasıdır; Nurten’in Ethem’e karşı tavrı ise kendi hayal kırıklıklarının bir yansımasıdır. Sevgi ise Ekrem’le olan ilişkisinde, hem sevgi hem de çaresizlik arasında sıkışıp kalmıştır.
Romanın bir diğer güçlü yanı, sırların ve yalanların aile içindeki etkisini çarpıcı bir şekilde göstermesidir. “Söyleme bilmesinler” ifadesi, adeta ailenin mottosu gibidir; herkes bir şeyleri gizler, duygularını bastırır ve gerçekleri söylemekten kaçar. Ancak bu gizlilik, içten içe hepsini çürütür. Yazar, sırların açığa çıkmasıyla birlikte karakterlerin yüzleştiği duygusal hesaplaşmaları derinlemesine işler. Bu yüzleşmeler, bazen bir rahatlama bazen de daha büyük bir yıkım getirir. Örneğin, bir karakterin çocukluğunda yaşadığı ve yıllarca sakladığı bir olay, başka bir karakterin hayatını tamamen değiştirmiştir; ama bu gerçek, ancak romanın ilerleyen sayfalarında ortaya çıkar.
Şermin Yaşar’ın dili, akıcı, samimi ve yer yer mizahi bir tondadır. Günlük hayattan tanıdık ifadeler, Türk aile yapısına özgü detaylar ve ince betimlemeler, okuyucuyu hikayenin içine çeker. Roman, hem hüzünlü hem de düşündürücü anlarla doludur; bazen bir karakterin anlattığı komik bir anekdotla gülümsetirken, hemen ardından gelen bir itirafla okuyucuyu duygusal bir girdaba sürükler. Yazarın, karakterlerin iç dünyasını bu denli gerçekçi ve katmanlı bir şekilde yansıtması, kitabı sadece bir aile hikayesi olmaktan çıkarıp evrensel bir insanlık anlatısına dönüştürür.
Sonuç olarak, “Söyleme Bilmesinler”, aile bağlarının karmaşıklığını, sırların ağırlığını ve insan ilişkilerinin kırılganlığını ele alan etkileyici bir roman. Şermin Yaşar, her bir karakterin sesine kulak vererek, okuyucuya hem bireysel hem de kolektif bir yolculuk sunar. Kitap, bitirdiğinizde yüzünüzde “acı bir gülümseme” bırakırkenı, aynı zamanda kendi hayatınızdaki ilişkileri ve sırları sorgulamanıza neden olur.